CARA-CARA MENGIBARKAN BENDERA

Adab dan Tertib

Bendera adalah lambang kebesaran dan kedaulatan negara. Oleh yang demikian menaikkan dan menurunkannya hendaklah dalam keadaan dan cara yang sopan. Cara-cara yang sesuai ialah:-

1. Sebelum menaikkan bendera ujilah tali temali bendera terlebih dahulu bagi memastikan ianya teguh dan tidak mudah putus hingga menyebabkan bendera jatuh atau melampai tidak tentu kibarannya.
2. Sebelum bendera dinaikkan, pastikan ianya dalam keadaan yang baik.
3. Mereka yang akan menaik dan menurunkan bendera hendaklah berpakaian kemas.
4. Menaik dan menurunkan bendera hendaklah dengan tertib iaitu perlahan-lahan. Apabila mengibarkan bendera separuh tiang, bendera hendaklah dinaikkan sepenuhnya dahulu dan kemudian menurunkannya semula keseparuh tiang. Apabila menurunkan bendera separuh tiang, langkah pertama ialah menaikkan semula bendera tersebut sepenuhnya dan kemudian menurunkannya terus.
5. Bendera janganlah diletakkan di tanah semasa hendak menaikkannya.
6. Bendera janganlah dibiarkan meleret ke tanah sewaktu menurunkannya tetapi hendaklah ditatang atau diselimpangkan ke bahu apabila ia sampai ke bawah.
7. Selepas digunakan bendera hendaklah dilipat dan disimpan dengan baik di tempat tertentu supaya tidak dilangkahi dan sebagainya.
8. Bendera tidak seharusnya digunakan untuk mengalas meja atau menutup sesuatu melainkan sebagai memberi kehormatan negara seperti menutup keranda dalam Istiadat Pemakaman/Pengkebumian Negara.
9. Bendera yang koyak dan telah bertukar warna adalah dianggap sebagai bendera yang uzur. Bendera yang uzur hendaklah dikibarkan kerana pengibarannya menunjukkan tanda tidak hormat. Ianya hendaklah dimusnahkan dengan cara yang sopan. Caranya ialah dengan membakar bendera tersebut secara tertutup tanpa menunjukkan rasa tidak hormat kepada bendera tersebut.

Tempat

Bendera Persekutuan dikibarkan di tempat-tempat seperti berikut:-

(i) Kediaman
(ii) Kedutaan
(iii) Bangunan (di luar, di dalam atau di atas)
(iv) Pejabat
(v) Kapal/Feri/Bot
(vi) Kapal Terbang
(vii) Kereta

Hari

Walaupun Surat Pekeliling Am Bil. 3 Tahun 1994 menetapkan Bendera Persekutuan hendaklah dikibarkan pada hari-hari pejabat biasa dan hari-hari Kebesaran Persekutuan dan Negeri, ianya juga bolehlah dikibarkan setiap hari dan di mana berkaitan.

(i) Sekolah-sekolah hendaklah mengibarkan bendera pada hari-hari persekolahan.
(ii) Di peringkat negeri, Bendera Persekutuan hendaklah dikibarkan pada hari-hari yang ditetapkan dalam Surat Pekeliling Am Bil. 7 Tahun 1957 iaitu:-
(a) Hari ulang tahun Keputeraan Rasmi Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong.
(b) Hari Kebangsaan pada 31 Ogos.
(c) Lawatan Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong ke Negeri-negeri.

Masa

Tradisi mengibarkan bendera ialah bendera mulai dikibarkan apabila matahari terbit dan ianya diturunkan waktu matahari terbenam iaitu muali pukul 7.00 pagi hingga 7.00 petang. Tradisi ini telah menjadi amalan antarabangsa semenjak beratus tahun dahulu terutamanya di dalam Angkatan Tentera.

Kerajaan Persekutuan telah memutuskan supaya bendera dikibarkan di bangunan-banguann Persekutauan mengikut masa yang ditetapkan iaitu:-
(i) Bangunan-Bangunan Kerajaan Persekutuan :

Mengikut waktu pejabat biasa dan dikibarkan terus menerus (overnight) sekiranya hari berikutnya adalah Hari Kebesaran/Cuti Umum yang ditetapkan bendera dikibarkan; dan
(ii) Sekolah-sekolah

Mengikut waktu mulanya kelas pertama dan menurunkannya selepas kelas terakhir tamat; dan
(iii) Kapal dan Feri

Bendera hendaklah dikibarkan di atas kapal dan feri sepanjang hari.

SUSUNAN KEUTAMAAN BENDERA

Susunan keutamaan bendera-bendera ialah seperti berikut:-

(i) Bendera Malaysia

(ii) Bendera Negeri-negeri (Susunan keutamaan mengikut keutamaan D.Y.M.M. Raja-Raja Melayu dan T.Y.T Yang Di Pertua Negeri seperti yang termaktub dalam perkara 70 Perlembagaan Persekutuan. Keutamaan sekarang adalah seperi di Jadual di bawah. Susunan ini akan berubah sekiranya berlaku apa-apa pertukaran dalam susunan keutamaan D.Y.M.M. Raja-raja Melayu dan T.Y.T. Yang Di Pertua-Yang Di Pertua Negeri disebabkan adanya perlantikan baru.

Jadual 2 : Susunan Keutamaan Bendera Malaysia Negeri-Negeri Dan Wilayah Persekutuan

PENENTUAN ARAH PANDANGAN PENGIBARAN BENDERA

Penentuan arah pandangan pengibaran bendera adalah pandangan dari luar bangunan memandang ke arah bangunan. Penentuan ini adalah selaras dengan peraturan sedia ada bagi beberapa negara di dunia, Angkatan Tentera Malaysia dan Polis Di Raja Malaysia. Penetapan arah pandangan bendera adalah seperti berikut:-

Rajah 4 : Arah Pandangan Bendera

SUSUNAN DAN KEDUDUKAN BENDERA MALAYSIA APABILA DIKIBARKAN

Susunan dan kedudukan bendera adalah bergantung kepada di mana bendera-bendera tersebut hendak dikibarkan atau dihamparkan. Susunan yang biasa dibuat ialah:-

(i) Susunan di luar dan di dalam bangunan

(a) Susunan Pada Hari Biasa dan Hari-Hari Kebesaran Persekutuan

Jika hanya dua bendera dikibarkan di majlis peringkat Persekutuan yang diadakan dalam negeri, maka susunannya ialah seperti berikut:-



Rajah 5: Susunan Bagi Dua Tiang Bendera

Jika tiga bendera dikibarkan di majlis peringkat Persekutuan yang diadakan dalam negeri, maka susunannya ialah seperti berikut:-



Rajah 6: Susunan Bagi Tiga Tiang Bendera

(b) Susunan Pada Hari-Hari Kebesaran Negeri

Jika hanya dua bendera dikibarkan pada majlis peringkat negeri di negeri yang berkenaan, maka susunannya adalah seperti berikut:

Rajah 7: Susunan Bagi Dua Tiang Bendera

Jika tiga bendera dikibarkan di majlis peringkat negeri di negeri, maka susunannya ialah seperti berikut:

Rajah 8: Susunan Bagi Tiga Tiang Bendera

(c) Susunan Apabila Mengibarkan Bendera Persekutuan Dengan Bendera Negeri-Negeri

Bendera-bendera yang dikibarkan cara sebaris dan keutamaannya bermula dari kiri ke kanan ditunjukkan seperti berikut:-

Rajah 9: Pengibaran Bendera Malaysia dan Negeri-Negeri Secara Sebaris

Bendera-bendera yang dikibarkan cara sebaris dan kekanan bermula dari tengah-tengah ditunjukkan seperti berikut:-

Rajah 10: Pengibaran Bendera Malaysia dan Negeri-Negeri Secara Sebaris dan Kekanan Bermula Dari Tengah-Tengah

Bendera-bendera yang dikibarkan cara dibahagi dua belah dan keutamaannya bermual dari dalam ditunjukkan seperti berikut:-

Rajah 11: Pengibaran Bendera Malaysia dan Negeri-Negeri Secara Dibahagi Dua

(d) Di persidangan antarabangsa bendera-bendera hendaklah dikibarkan atau disusun mengikut dua cara berdasarkan susunan abjad nama negara-negara berkenaan dan seperti yang telah ditetapkan oleh pertubuhan berkenaan jika ada.

Rajah 12: Pengibaran Cara Dibahagi Dua

Rajah 13: Pengibaran Cara Sebaris

Rajah 14: Susunan Bendera Di Atas Meja

(e) Susunan Di Gedung/Kedai/Rumah

Bila bendera Malaysia dipasangkan di rumah, maka ia hendaklah dikibarkan pada tiang yang dicondongkan ke arah jalanraya. Di deretan gudang/kedai pula, jika dua bendera dipasangkan di dalam Wilayah Persekutuan, maka bendera Malaysia mestilah dikibarkan di sebelah kiri dan bendera yang lagi satu sebelah kanan pada tiang yang dicondongkan ke arah jalan raya.

Rajah 15: Susunan Bendera Di Gedung/Kedai/Rumah

(f) Susunan Dalam Keadaan Bersilang

Dalam keadaan bendera Malaysia diletakkan bersilang, bendera Malaysia hendaklah diletakkan di sebelah kiri dan di atas bendera yang lain.

Rajah 16: Susunan Bendera Bersilang Dua

Jika bendera Malaysia diletakkan di dalam satu kumpulan bendera negeri dan bendera swasta, bendera Malaysia hendaklah dikibarkan di tengah-tengah di antara dua bendera dan tiangnya diletakkan terkeatas dari bendera yang lain. Bendera negeri diletakkan di sebelah kiri manakala bendera swasta di sebelah kanan.

Rajah 17: Susunan Bendera Bersilang Tiga

(g) Susunan Semasa Lawatan Negara/Rasmi

Adalah menjadi amalan biasa negara kita memberi kehormatan (courtesy) kepada pelawat itu, maka bendera pelawat diberi keutamaan atas bendera Malaysia. Misalnya semasa lawatan Paduka Yang Mulia Presiden Indonesia, susunan benderanya adalah seperti rajah di bawah:-

Rajah 18: Susunan Dua Bendera Semasa Lawatan Negara

(h) Susunan Bendera Khusus Bagi Acara Dalam Dewan/Bangunan/Stadium

Rajah 19: Susunan Bendera Semasa Seminar

Rajah 20: Susunan Bendera Semasa Mesyuarat

Rajah 21: Susunan Bendera Semasa Majlis Perundangan/Perbincangan

Rajah 22: Susunan Bendera Semasa Majlis Perundangan/Perbincangan Dua Negara

Rajah 23: Susunan Bendera Dalam Acara Sukan

(ii) Susunan dalam perarakan

(a) Bendera Berkibar

Jika bendera diarak secara sebaris, bendera Malaysia hendaklah mendahului bendera-bendera lain.

Rajah 24: Susunan Bendera Sebaris

Jika bendera diarak secara sederet bendera Malaysia hendaklah diletakkan di tengah-tengah di antara bendera-bendera tersebut ataupun di tengah-tengah dan terkehadapan sedikit dari bendera-bendera lain.

Rajah 25: Susunan Bendera Sederet

(b) Bendera Terbentang

Jika bendera dibawa berarak secara terbentang, bahagian kepala bendera hendaklah diusung mendahului perarakan sama seperti jika ianya dibawa dengan tiang bendera.

(iii) Susunan dan kedudukan pada dinding/tembok bangunan atau objek yang statik

Apabila bendera Malaysia dipamerkan atau dilukis pada dinding, tembok bangunan atau objek yang statik, bahagian Bulan Bintang atau kepala bendera hendaklah terletak di sebelah kiri, dipandang dari hadapan.

Rajah 26: Kedudukan Bendera Pada Dinding

Apabila bendera Malaysia dibentangkan di belakang tempat berucap, ia mestilah dibentangkan terke atas dan di belakang orang yang berucap.

Rajah 27: Kedudukan Bendera Di Tempat Berucap

Apabila dua atau lebih bendera dipamerkan di dinding, keutamaan hendaklah diberikan kepada bendera Malaysia. Susunannya sama seperti susunan mengibarkan bendera Malaysia dan negeri-negeri. Di majlis-majlis sempena lawatan negara/rasmi jika bendera negara pelawat dan bendera Malaysia dipamerkan, kedudukan bendera negara pelawat ialah di sebelah kiri dan bendera Malaysia di sebelah kanan dipandang dari hadapan.

Rajah 28: Kedudukan Dua Bendera Pada Dinding

Rajah 29: Kedudukan Pengibaran Bendera Pada Hari-Hari Biasa